زمان تقریبی مطالعه: 3 دقیقه
 

عبدالرحیم بن محمد خیاط





ابوالحسین عبدالرحیم بن محمد خیاط (م اواخر قرن سوم یا اوایل قرن چهارم هجری)، از علمای بزرگ معتزله بغداد در قرن سوم یا چهارم هجری قمری بود.


۱ - معرفی اجمالی


ابوالحسین عبدالرحیم بن محمد بن عثمان خیاط معتزلی، اهل بغداد
[۱] ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی، لسان المیزان، ج۴، ص۸.    
و از اصحاب جعفر بن مبشر معتزلی و استاد عبدالله بن احمد بلخی بود
[۲] مهدی لدین ‌الله، احمد بن یحیی، طبقات المعتزله، ص۸۵.
و در مکتب معتزله بغداد آموزش دید.
[۳] سبحانی، جعفر، بحوث فی الملل و النحل، ج۳، ص۲۸۵.    
او از یوسف بن موسی بن قطان، و عبدالواحد بن محمد حصینی از او روایت کرده است. رجال‌نویسان اهل‌سنت وی را از علمای بزرگ معتزله بغداد و همطراز ابوعلی جبّایی دانسته
[۴] خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، ج۱۱، ص۸۸.    
[۵] ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۴، ص۲۲۰.    
و می‌گویند که او در فقه نیز سرآمد زمان خویش بود.
[۶] مهدی لدین ‌الله، احمد بن یحیی، طبقات المعتزله، ص۸۵.
بعضی وی را بنیانگذار فرقه خیاطیه که اعتقادشان بر وجود جسم قبل از تحقق است، می‌دانند.
[۷] ابن اثیر، علی بن محمد، اللباب فی تهذیب الانساب، ج۱، ص۴۷۵.    
خیاط، امام علی (علیه‌السّلام) را افضل از دیگر صحابه می‌دانست.
[۸] سبحانی، جعفر، فرهنگ عقاید و مذاهب اسلامی، ج۴، ص۲۸۴.    
در سال مرگش اختلاف زیادی وجود دارد و آن را به اختلاف، سال‌های حدود ۲۹۰ق
[۹] عطیه، احمد، القاموس الاسلامی، ج۲، ص۳۰۵.
تا ۳۱۱ق ذکر کرده‌اند.
[۱۰] سبحانی، جعفر، فرهنگ عقاید و مذاهب اسلامی، ج۴، ص۲۸۴.    

آثار او عبارت‌اند از: الاستدلال، نقض کتاب ابن روندی فی فضائح المعتزله نقض نعت الحکمه و الرّد علی من قال بالاسباب.
[۱۱] ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۴، ص۲۲۰.    
[۱۲] کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۵، ص۲۱۳.    
[۱۳] بغدادی، عبدالقاهر بن قادر، الفرق بین الفرق، ج۱، ص۱۸۰.
[۱۴] زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۳، ص۳۴۷.    
[۱۵] شفیق، غربال محمد، الموسوعة العربیة المیسره، ج۱، ص۷۶۹.


۲ - پانویس

 
۱. ↑ ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی، لسان المیزان، ج۴، ص۸.    
۲. ↑ مهدی لدین ‌الله، احمد بن یحیی، طبقات المعتزله، ص۸۵.
۳. ↑ سبحانی، جعفر، بحوث فی الملل و النحل، ج۳، ص۲۸۵.    
۴. ↑ خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، ج۱۱، ص۸۸.    
۵. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۴، ص۲۲۰.    
۶. ↑ مهدی لدین ‌الله، احمد بن یحیی، طبقات المعتزله، ص۸۵.
۷. ↑ ابن اثیر، علی بن محمد، اللباب فی تهذیب الانساب، ج۱، ص۴۷۵.    
۸. ↑ سبحانی، جعفر، فرهنگ عقاید و مذاهب اسلامی، ج۴، ص۲۸۴.    
۹. ↑ عطیه، احمد، القاموس الاسلامی، ج۲، ص۳۰۵.
۱۰. ↑ سبحانی، جعفر، فرهنگ عقاید و مذاهب اسلامی، ج۴، ص۲۸۴.    
۱۱. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۴، ص۲۲۰.    
۱۲. ↑ کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۵، ص۲۱۳.    
۱۳. ↑ بغدادی، عبدالقاهر بن قادر، الفرق بین الفرق، ج۱، ص۱۸۰.
۱۴. ↑ زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۳، ص۳۴۷.    
۱۵. ↑ شفیق، غربال محمد، الموسوعة العربیة المیسره، ج۱، ص۷۶۹.


۳ - منبع


• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، ج۱، ص۴۴۳-۴۴۴، برگرفته از مقاله «عبدالرحیم خیاط».


رده‌های این صفحه : شخصیت‌های قرن 3 (قمری) | علمای معتزله | فقهای اهل‌سنت قرن 3 (قمری) | مولفان قرن سوم




آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.